چطور از سرزنش در رابطه پرهیز کنیم؟ 21 نکته کلیدی
سرزنش، سم مهلکی برای هر رابطهای است. وقتی در رابطهمان به جای حل مسئله، انگشت اتهام را به سمت طرف مقابل میگیریم، نه تنها مشکلی حل نمیشود، بلکه دیوارها بلندتر و فاصلهها عمیقتر میشوند. یادگیری هنر ارتباط بدون سرزنش، کلید داشتن رابطهای سالم، شاد و پایدار است.
در این مقاله، 21 نکته عملی برای پرهیز از سرزنش در رابطه را بررسی میکنیم. با به کارگیری این نکات، میتوانید به جای جنگ و جدل، فضایی از همدلی و تفاهم در رابطهتان ایجاد کنید.
- ✅
1. به جای “تو”، از “من” استفاده کنید:
به جای اینکه بگویید “تو همیشه دیر میکنی”، بگویید “من وقتی منتظر میمانم احساس نگرانی میکنم”. - ✅
2. احساسات خود را بیان کنید، نه قضاوتها را:
به جای “تو بیاحساسی”، بگویید “من احساس میکنم درک نمیشوم”. - ✅
3. مسئولیت احساسات خود را بپذیرید:
به جای “تو باعث شدی عصبانی شوم”، بگویید “من عصبانی شدم”. - ✅
4. به دنبال مقصر نگردید، به دنبال راه حل باشید:
به جای “این تقصیر تو بود”، بگویید “چطور میتوانیم این مشکل را حل کنیم؟”. - ✅
5. همدلی نشان دهید:
سعی کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و دیدگاه او را درک کنید.

- ✅
6. فعالانه گوش کنید:
وقتی طرف مقابل صحبت میکند، تمام توجه خود را به او معطوف کنید و حرفهایش را قطع نکنید. - ✅
7. سوالات باز بپرسید:
به جای سوالاتی که جواب بله یا خیر دارند، سوالاتی بپرسید که طرف مقابل را به توضیح دادن تشویق کند.

- ✅
8. از زبان بدن مثبت استفاده کنید:
تماس چشمی برقرار کنید، لبخند بزنید و به طرف مقابل نزدیک شوید. - ✅
9. قدردانی خود را ابراز کنید:
به خاطر کارهای خوبی که طرف مقابل برایتان انجام میدهد، از او تشکر کنید.
- ✅
10. ببخشید و فراموش کنید:
اشتباهات گذشته را رها کنید و روی حال و آینده تمرکز کنید. - ✅
11. انتظارات واقعبینانه داشته باشید:
هیچ کس کامل نیست و همه اشتباه میکنند. - ✅
12. صبور باشید:
تغییر عادتها زمان میبرد.
- ✅
13. در زمان مناسب صحبت کنید:
وقتی هر دوی شما آرام و آماده صحبت هستید، گفتگو را شروع کنید. - ✅
15. از کلمات تحقیرآمیز دوری کنید:
از به کار بردن کلماتی که باعث احساس شرمندگی و خجالت طرف مقابل میشوند، خودداری کنید. - ✅
16. به حریم شخصی طرف مقابل احترام بگذارید:
هر کسی نیاز به فضا و زمان برای خودش دارد. - ✅
17. از مقایسه کردن بپرهیزید:
رابطهتان را با روابط دیگران مقایسه نکنید. - ✅
18. روی نقاط قوت طرف مقابل تمرکز کنید:
به جای دیدن نقصها، نقاط قوت او را ببینید و تحسین کنید. - ✅
19. در صورت نیاز، از کمک متخصص استفاده کنید:
اگر احساس میکنید نمیتوانید به تنهایی مشکل را حل کنید، از یک مشاور کمک بگیرید. - ✅
20. خودتان را دوست داشته باشید:
وقتی خودتان را دوست داشته باشید، راحتتر میتوانید دیگران را ببخشید و با آنها همدلی کنید.
با ایجاد یک ارتباط سالم و سازنده، میتوانید از تمام مزایای یک رابطه عاشقانه و رضایتبخش بهرهمند شوید.
چطور از سرزنش در رابطه پرهیز کنیم؟ 21 نکته کاربردی
1. درک کنید که سرزنش مخرب است
سرزنش سم مهلکی برای روابط است.باعث ایجاد حس گناه، شرم، و ناامنی در طرف مقابل می شود و دیوار بلندی بین شما ایجاد می کند.به جای تمرکز بر مقصر، بر حل مشکل تمرکز کنید.این تغییر نگرش میتواند کلید موفقیت در روابط شما باشد.آیا واقعا می خواهید حق با شما باشد، یا می خواهید رابطه تان پایدار و شاد باشد؟این سوالی است که قبل از هر سرزنشی باید از خود بپرسید.به خاطر داشته باشید که هیچ کس کامل نیست و همه اشتباه می کنند.سرزنش، فضا را برای اشتباه کردن و یادگیری از آن، از بین می برد.
سرزنش، اعتماد را از بین می برد.
وقتی کسی مدام سرزنش می شود، دیگر به راحتی به شما اعتماد نخواهد کرد و از شما فاصله می گیرد.سرزنش نه تنها مشکل را حل نمی کند، بلکه آن را پیچیده تر می کند و باعث ایجاد نارضایتی و دوری می شود.پس، اولین قدم برای داشتن یک رابطه سالم، این است که درک کنید سرزنش چقدر مخرب است و از آن دوری کنید.
2. به جای سرزنش، نیازهای خود را بیان کنید
به جای گفتن “تو همیشه دیر می کنی!” بگویید “من احساس می کنم وقتی دیر می رسی نادیده گرفته می شوم.لطفا سعی کن به موقع باشی.” به جای “تو اصلا به من گوش نمی دی!” بگویید “من نیاز دارم که وقتی با تو صحبت می کنم، احساس کنم که داری به من توجه می کنی.” به جای “تو هیچ وقت کمکی نمی کنی!” بگویید “من احساس می کنم که در انجام کارهای خانه خیلی خسته می شوم.ممنون میشم اگر تو هم کمکم کنی.” تمرکز بر نیازهای خود، باعث می شود طرف مقابل بدون احساس گناه، به حرف های شما گوش دهد و برای رفع نیازهای شما تلاش کند.
بیان نیازها به جای سرزنش، ارتباط سالم و سازنده ای را ایجاد می کند و به طرفین کمک می کند تا یکدیگر را بهتر درک کنند.
با بیان نیازهایتان به طور شفاف و محترمانه، به طرف مقابل فرصت دهید تا به شما نزدیک تر شود و رابطه تان را تقویت کند.
3. همدلی را تمرین کنید
سعی کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و احساسات او را درک کنید.چرا این کار را انجام داده است؟چه احساسی دارد؟همدلی، کلید حل بسیاری از مشکلات در روابط است.وقتی بتوانید احساسات طرف مقابل را درک کنید، بهتر میتوانید به او کمک کنید.همدلی به معنای تایید رفتار طرف مقابل نیست، بلکه به معنای درک احساسات اوست.حتی اگر با رفتار طرف مقابل موافق نیستید، سعی کنید با او همدلی کنید و نشان دهید که احساسات او را درک می کنید.همدلی، فضای امنی را ایجاد می کند که در آن طرفین میتوانند به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و مشکلات خود را حل کنند.
برای تمرین همدلی، به حرف های طرف مقابل با دقت گوش دهید، به زبان بدن او توجه کنید و سعی کنید احساسات او را حدس بزنید.
با تمرین همدلی، میتوانید رابطه ای قوی تر و صمیمی تر با طرف مقابل خود ایجاد کنید.
4. از کلمات “تو” و “همیشه” و “هرگز” دوری کنید
این کلمات معمولا بار منفی دارند و باعث ایجاد حس دفاعی در طرف مقابل می شوند. به جای گفتن “تو همیشه دیر می کنی!” بگویید “من احساس می کنم وقتی دیر می رسی نادیده گرفته می شوم. ” به جای “تو هیچ وقت به من گوش نمی دی!” بگویید “من نیاز دارم که وقتی با تو صحبت می کنم، احساس کنم که داری به من توجه می کنی. ” به جای “تو هرگز کمکی نمی کنی!” بگویید “من احساس می کنم که در انجام کارهای خانه خیلی خسته می شوم. ممنون میشم اگر تو هم کمکم کنی. ” با بهرهگیری از کلمات مثبت و سازنده، میتوانید از ایجاد تنش و درگیری در روابط خود جلوگیری کنید. با بهرهگیری از کلمات مناسب، میتوانید فضایی را ایجاد کنید که در آن طرفین بتوانند به راحتی با یکدیگر صحبت کنند و مشکلات خود را حل کنند.
5. مسئولیت سهم خود را در مشکل بپذیرید
به جای اینکه فقط به اشتباهات طرف مقابل اشاره کنید، به سهم خود در ایجاد مشکل نیز اعتراف کنید. مسئولیت پذیری، نشانه بلوغ و صداقت است و باعث می شود طرف مقابل به شما احترام بگذارد. حتی اگر فکر می کنید تقصیر با طرف مقابل است، باز هم میتوانید به سهم خود در ایجاد مشکل اشاره کنید. مثلا میتوانید بگویید “من هم باید بیشتر به حرف های تو گوش می دادم. ” یا “من هم باید صبورتر می بودم. ” مسئولیت پذیری، باعث می شود طرف مقابل نیز مسئولیت سهم خود را بپذیرد و برای حل مشکل تلاش کند. با پذیرش مسئولیت سهم خود، میتوانید رابطه ای قوی تر و سالم تر با طرف مقابل خود ایجاد کنید.
6. در زمان مناسب صحبت کنید
وقتی هر دو آرام هستید و وقت کافی دارید، برای صحبت کردن در مورد مشکلات اقدام کنید.از صحبت کردن در زمان عصبانیت و خستگی خودداری کنید.صحبت کردن در زمان عصبانیت، معمولا منجر به بحث و جدل می شود و هیچ مشکلی را حل نمی کند.وقتی خسته هستید، تمرکز کافی برای گوش دادن به حرف های طرف مقابل را ندارید و ممکن است حرف های او را درست متوجه نشوید.بهترین زمان برای صحبت کردن در مورد مشکلات، زمانی است که هر دو آرام هستید، وقت کافی دارید و میتوانید با تمرکز به حرف های یکدیگر گوش دهید.
اگر احساس می کنید عصبانی هستید، بهتر است کمی صبر کنید تا آرام شوید و سپس با طرف مقابل صحبت کنید.
میتوانید به طرف مقابل بگویید “من الان خیلی عصبانی هستم، بهتر است بعدا در این مورد صحبت کنیم.” با انتخاب زمان مناسب برای صحبت کردن، میتوانید از ایجاد تنش و درگیری در روابط خود جلوگیری کنید و به حل مشکلات خود کمک کنید.
7. به زبان بدن خود توجه کنید
زبان بدن منفی میتواند باعث شود طرف مقابل احساس کند که به او بی احترامی می کنید و حرف هایش را جدی نمی گیرید. به جای اخم کردن، سعی کنید لبخند بزنید و با مهربانی با طرف مقابل صحبت کنید. به جای چشم چرخاندن، به چشمان طرف مقابل نگاه کنید و نشان دهید که به حرف های او توجه می کنید. به جای قهر کردن، سعی کنید با طرف مقابل صحبت کنید و احساسات خود را بیان کنید. با بهرهگیری از زبان بدن مثبت، میتوانید فضایی را ایجاد کنید که در آن طرفین بتوانند به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و مشکلات خود را حل کنند.
8. به جای انتقاد، قدردانی کنید
به جای تمرکز بر اشتباهات طرف مقابل، به نکات مثبت او توجه کنید و از او قدردانی کنید. قدردانی، باعث ایجاد حس خوب در طرف مقابل می شود و او را تشویق می کند تا رفتارهای مثبت خود را تکرار کند. حتی اگر طرف مقابل اشتباهی مرتکب شده است، باز هم میتوانید به نکات مثبت او توجه کنید و از او قدردانی کنید. مثلا میتوانید بگویید “من می دانم که تو خیلی تلاش کردی، ممنون از زحماتت. ” یا “من قدردان این هستم که همیشه به من گوش می دهی. ” قدردانی، باعث می شود طرف مقابل احساس کند که دیده می شود و ارزش دارد و این باعث تقویت رابطه شما می شود. با قدردانی از طرف مقابل، میتوانید رابطه ای قوی تر و صمیمی تر با او ایجاد کنید.
9. انتظارات واقع بینانه داشته باشید
هیچ کس کامل نیست و همه اشتباه می کنند. انتظار نداشته باشید که طرف مقابل همیشه مطابق میل شما رفتار کند. انتظارات غیرواقع بینانه، باعث ایجاد ناامیدی و نارضایتی در روابط می شود. به جای داشتن انتظارات غیرواقع بینانه، سعی کنید انتظارات واقع بینانه ای از طرف مقابل داشته باشید. با پذیرش نقاط ضعف طرف مقابل، میتوانید رابطه ای سالم تر و پایدارتر با او ایجاد کنید. در ضمن، سعی کنید خودتان نیز واقع بین باشید و انتظارات غیرمنطقی از خودتان نداشته باشید. با داشتن انتظارات واقع بینانه، میتوانید از ایجاد تنش و درگیری در روابط خود جلوگیری کنید و رابطه ای شادتر و رضایت بخش تر داشته باشید.
10. ببخشید و فراموش کنید
همه اشتباه می کنند. اگر طرف مقابل اشتباهی کرد و از شما عذرخواهی کرد، او را ببخشید و اشتباهش را فراموش کنید. نگه داشتن کینه، سم مهلکی برای روابط است. نگه داشتن کینه، باعث ایجاد حس تلخی و نارضایتی در شما می شود و رابطه شما را مسموم می کند. اگر نمی توانید طرف مقابل را ببخشید، بهتر است با او صحبت کنید و احساسات خود را بیان کنید. گاهی اوقات، نیاز است که با یک مشاور صحبت کنید تا بتوانید کینه های خود را رها کنید. با بخشش و فراموش کردن اشتباهات گذشته، میتوانید رابطه ای سالم تر و شادتر با طرف مقابل خود ایجاد کنید.
11. در مورد احساسات خود صادق باشید
احساسات خود را پنهان نکنید. با طرف مقابل در مورد احساسات خود صادق باشید. این به او کمک می کند تا شما را بهتر درک کند. پنهان کردن احساسات، باعث ایجاد فاصله بین شما و طرف مقابل می شود و رابطه شما را سرد می کند. اگر احساس ناراحتی، عصبانیت، یا ترس می کنید، با طرف مقابل در مورد آن صحبت کنید. با بیان احساسات خود، به طرف مقابل فرصت می دهید تا به شما نزدیک تر شود و شما را حمایت کند. با صادق بودن در مورد احساسات خود، میتوانید رابطه ای قوی تر و صمیمی تر با طرف مقابل خود ایجاد کنید.
12. به حرف های طرف مقابل با دقت گوش دهید
وقتی طرف مقابل با شما صحبت می کند، با دقت به حرف های او گوش دهید.سعی کنید منظور او را درک کنید و به او نشان دهید که به او توجه می کنید.گوش ندادن به حرف های طرف مقابل، باعث می شود او احساس کند که به او بی احترامی می کنید و حرف هایش را جدی نمی گیرید.به جای اینکه فقط منتظر باشید تا نوبت شما برسد تا صحبت کنید، به حرف های طرف مقابل با دقت گوش دهید و سوال بپرسید.با پرسیدن سوال، به طرف مقابل نشان می دهید که به حرف های او علاقه مند هستید و می خواهید او را بهتر درک کنید.
در ضمن، با گوش دادن به حرف های طرف مقابل، میتوانید از سوءتفاهم ها جلوگیری کنید و مشکلات را به راحتی حل کنید.
با گوش دادن به حرف های طرف مقابل، میتوانید رابطه ای قوی تر و صمیمی تر با او ایجاد کنید.
13. از مقایسه کردن خودداری کنید
مقایسه کردن رابطه خود با روابط دیگران، یا مقایسه کردن طرف مقابل با افراد دیگر، باعث ایجاد حس حسادت و ناامنی می شود. هر رابطه ای منحصر به فرد است و نباید آن را با روابط دیگران مقایسه کرد. به جای مقایسه کردن، روی نقاط قوت رابطه خود تمرکز کنید و از آنها قدردانی کنید. در ضمن، به جای مقایسه کردن طرف مقابل با افراد دیگر، روی نقاط مثبت او تمرکز کنید و او را تشویق کنید تا بهتر شود. مقایسه کردن، باعث ایجاد حس نارضایتی و ناامیدی می شود و رابطه شما را مسموم می کند. با خودداری از مقایسه کردن، میتوانید رابطه ای سالم تر و شادتر با طرف مقابل خود ایجاد کنید.
14. در مورد مسائل کوچک سخت نگیرید
همه مسائل ارزش بحث کردن را ندارند. در مورد مسائل کوچک و بی اهمیت سخت نگیرید و اجازه دهید بگذرند. بحث کردن در مورد مسائل کوچک، باعث ایجاد تنش و درگیری در روابط می شود و هیچ مشکلی را حل نمی کند. به جای بحث کردن در مورد مسائل کوچک، روی مسائل مهم و اساسی تمرکز کنید. در ضمن، سعی کنید انعطاف پذیر باشید و در مورد مسائل کوچک گذشت کنید. با در مورد مسائل کوچک سخت نگرفتن، میتوانید از ایجاد تنش و درگیری در روابط خود جلوگیری کنید و رابطه ای آرام تر و صلح آمیزتر داشته باشید. گذشت و بخشش در مسائل کوچک، کلید داشتن یک رابطه پایدار و شاد است.
15. به حریم خصوصی طرف مقابل احترام بگذارید
به حریم خصوصی طرف مقابل احترام بگذارید و بدون اجازه به وسایل شخصی او دست نزنید. به تلفن همراه، ایمیل، و سایر اطلاعات شخصی او سرک نکشید. نقض حریم خصوصی، باعث ایجاد حس بی اعتمادی و ناامنی در رابطه می شود. اگر به طرف مقابل اعتماد ندارید، به جای سرک کشیدن، با او صحبت کنید و در مورد نگرانی های خود با او درمیان بگذارید. با احترام گذاشتن به حریم خصوصی طرف مقابل، میتوانید رابطه ای سالم تر و صمیمی تر با او ایجاد کنید. اعتماد و احترام متقابل، پایه و اساس یک رابطه موفق است. با رعایت حریم خصوصی، این اعتماد و احترام را تقویت کنید.
16. برای رابطه خود وقت بگذارید
برای رابطه خود وقت بگذارید و برنامه ریزی کنید. با هم به تفریح بروید، شام بخورید، فیلم ببینید، یا هر فعالیت دیگری که از آن لذت می برید. عدم اختصاص وقت به رابطه، باعث ایجاد حس تنهایی و دوری در طرفین می شود. به جای اینکه فقط در کنار هم باشید، با هم ارتباط برقرار کنید و از با هم بودن لذت ببرید. در ضمن، سعی کنید هر روز چند دقیقه وقت بگذارید و با طرف مقابل صحبت کنید و در مورد احساسات خود با او درمیان بگذارید. با اختصاص وقت به رابطه خود، میتوانید آن را قوی تر و صمیمی تر کنید. وقت گذاشتن برای یکدیگر، نشان دهنده اهمیت رابطه برای هر دو طرف است.
17. از کمک گرفتن از متخصص نترسید
کمک گرفتن از متخصص، نشانه ضعف نیست، بلکه نشانه آگاهی و مسئولیت پذیری است. با کمک گرفتن از متخصص، میتوانید از سلامت روانی خود و رابطه خود محافظت کنید. گاهی اوقات، نگاه یک فرد بی طرف میتواند دیدگاه های جدیدی را برای حل مشکلات ارائه دهد.
18. به نیازهای عاطفی طرف مقابل توجه کنید
به نیازهای عاطفی طرف مقابل توجه کنید و سعی کنید آنها را برآورده کنید. به او عشق بورزید، از او حمایت کنید، و به او احترام بگذارید. عدم توجه به نیازهای عاطفی، باعث ایجاد حس تنهایی و نارضایتی در طرف مقابل می شود. به جای اینکه فقط به نیازهای خود توجه کنید، سعی کنید نیازهای طرف مقابل را نیز در نظر بگیرید. با توجه به نیازهای عاطفی طرف مقابل، میتوانید به او نشان دهید که چقدر او را دوست دارید و به او اهمیت می دهید. با برآورده کردن نیازهای عاطفی یکدیگر، میتوانید رابطه ای قوی تر و صمیمی تر با هم ایجاد کنید. ابراز محبت و توجه، سوخت رابطه است.
19. روی نقاط قوت رابطه تمرکز کنید
تمرکز بر نقاط ضعف، باعث ایجاد حس نارضایتی و ناامیدی می شود و رابطه شما را تضعیف می کند. به جای تمرکز بر مشکلات، به دنبال راه حل های آنها باشید و با هم برای بهبود رابطه خود تلاش کنید. با تمرکز بر نقاط قوت رابطه، میتوانید آن را قوی تر و صمیمی تر کنید. قدردانی از ویژگی های مثبت یکدیگر، باعث افزایش صمیمیت و شادی در رابطه می شود. به یادآوری خاطرات خوب و نقاط قوت، انگیزه ای برای ادامه مسیر در کنار هم خواهد بود.
20. از سرزنش کردن خودتان هم پرهیز کنید
فقط دیگران را سرزنش نکنید، خودتان را هم سرزنش نکنید. همه اشتباه می کنند و مهم این است که از اشتباهات خود درس بگیرید و سعی کنید آنها را تکرار نکنید. سرزنش کردن خود، باعث ایجاد حس گناه و شرم می شود و اعتماد به نفس شما را کاهش می دهد. به جای سرزنش کردن خود، سعی کنید با خود مهربان باشید و خودتان را ببخشید. با پذیرش خود، میتوانید به آرامش بیشتری برسید و رابطه بهتری با خودتان داشته باشید. خود-شفقت ورزی، کلید داشتن یک زندگی شاد و موفق است. همانطور که با دیگران با مهربانی رفتار می کنید، با خودتان هم مهربان باشید.
21. یاد بگیرید که چگونه به طور سازنده بحث کنید
بحث و اختلاف نظر، بخشی طبیعی از هر رابطه ای است. مهم این است که یاد بگیرید چگونه به طور سازنده بحث کنید و از تبدیل شدن بحث به جدال جلوگیری کنید. هنگام بحث کردن، سعی کنید آرام باشید و به حرف های طرف مقابل با دقت گوش دهید. از توهین کردن، فریاد زدن، و قطع کردن حرف دیگران خودداری کنید. به جای اینکه فقط به دنبال اثبات حقانیت خود باشید، سعی کنید به دنبال راه حل باشید و با طرف مقابل به توافق برسید. با یادگیری نحوه بحث کردن به طور سازنده، میتوانید از ایجاد تنش و درگیری در روابط خود جلوگیری کنید و رابطه ای سالم تر و شادتر داشته باشید. بحث سازنده، فرصتی برای درک بهتر دیدگاه های یکدیگر و یافتن راه حل های مشترک است. با تمرین مهارت های ارتباطی موثر، بحث و جدال را به فرصتی برای رشد و صمیمیت تبدیل کنید.







روزهایی بود که کلمه “تو” اولین چیزی بود که در بحث هایم با همسرم به زبان می آوردم. بعدها فهمیدم همان لحظه ای که انگشت اشاره ام را به سمت او می برم، دیواری بینمان قد می کشد. حالا یاد گرفته ام به جای سرزنش، از احساساتم حرف بزنم و بگویم “وقتی این اتفاق می افته، من حس می کنم…” این تغییر کوچک در بیان، دنیای رابطه ما را عوض کرده.
خیلی جالبه که چطور ساده ترین کارها مثل انتخاب زمان مناسب برای صحبت کردن یا یک جمله قدردانی می تواند دعواهای بی معنی را به گفتگوهای سازنده تبدیل کند. من همیشه فکر می کردم مشکل از طرف مقابل است تا اینکه یک روز تصمیم گرفتم اول به رفتار خودم نگاه کنم. شاید شما هم مثل من خاطراتی دارید که با تغییر نگرش، رابطه تان متحول شده؟ خوشحال می شوم اگر تجربه هایتان را اینجا بنویسم.